De Covid-19-pandemie bleef ook in 2021 het nieuws overheersen. Maar dankzij de vaccinatiecampagnes zijn we kunnen afstappen van de 'stop-and-go' van de lockdowns en was een ruimere heropleving van de economie mogelijk. We kunnen dan ook stellen dat 2021 een jaar van duidelijk economisch herstel was, al hadden we te kampen met beperkingen en een zekere volatiliteit.
Ondanks de opkomst van de deltavariant zijn we in het tweede kwartaal kunnen afstappen van de 'stop-and-go' van de lockdowns door de doorgedreven vaccinatiecampagnes. Daardoor was een ruimere heropleving van de economische activiteit mogelijk.
Toch flakkerde de pandemie in het najaar opnieuw op. Eind november steeg het risico opnieuw met de opkomst van de omikronvariant, die veel besmettelijker blijkt te zijn. Op het einde van het jaar voerden tal van landen weer beperkingen in om het hoofd te bieden aan de nieuwe virusvariant, zij het niet in zo'n mate als tijdens de eerste golven.
In vergelijking met 2020, een jaar waarin de activiteit noodgedwongen op een laag pitje stond, kunnen we stellen dat 2021 een jaar van duidelijk economisch herstel was, ook al hadden we te kampen met bovengenoemde beperkingen en een zekere volatiliteit.
We schatten dat de wereldwijde groei 5,7% zou kunnen bedragen in 2021 (Verenigde Staten 5,5%, eurozone 5%, Verenigd Koninkrijk 6,8%, Japan 1,9%, opkomende economieën 6,2%, waaronder China 7,9%).
Ondanks de opkomst van de deltavariant zijn we in het tweede kwartaal van 2021 kunnen afstappen van de 'stop-and-go' van de lockdowns door de doorgedreven vaccinatiecampagnes.
Naast de lockdowns was de verstoring van de arbeidsmarkt, met name in de Verenigde Staten, één van de grootste gevolgen van de pandemie. Vervroegde pensioneringen, laattijdige terugkeer naar de markt en onverschilligheid voor bepaalde activiteitensectoren leidden tot een vermindering van het aanbod, terwijl de vraag ruimschoots steeg. Zowel de vervaardiging als de verdeling van afgewerkte goederen werden wereldwijd verstoord en in de war gestuurd, terwijl de vraag sterk steeg. Daardoor ontstonden er bottlenecks in de bevoorradingsketens.
De sterke druk op de prijzen, die in het tweede kwartaal de kop opstak en in eerste instantie werd versterkt door een basiseffect op de grondstof-, olie- en gasprijzen, werd eerst gezien als een tijdelijk verschijnsel. Alle aandacht ging naar de inflatie, die nog langer dan verwacht aanhield en niveaus bereikte die we al decennialang niet meer hadden meegemaakt. Voor heel 2021 voorzien we een inflatiecijfer van +4,7% in de Verenigde Staten, +2,6% in de eurozone, +2,4% in het Verenigd Koninkrijk en -0,2% in Japan.
De vervaardiging en de verdeling van afgewerkte goederen werden wereldwijd verstoord, terwijl de vraag sterk steeg. Daardoor ontstonden er bottlenecks in de bevoorradingsketens, wat de prijzen sterk onder druk zette.
In deze context scherpten bijna alle centrale banken hun monetaire beleid aan, en was hun motivatie daarbij even sterk als de druk die werd waargenomen op de arbeidsmarkt. Zo kondigde de Federal Reserve bijvoorbeeld eind november een terugschroeving van haar programma voor de aankoop van activa aan, daarna een versnelling van die terugschroeving, waarbij er vanaf medio 2022 rentestijgingen in aanmerking worden genomen. De Bank of England verhoogde in december voor de eerste keer haar belangrijkste rentetarieven, van 0,15% naar 0,25%.
In de eurozone is de situatie op de arbeidsmarkt minder gespannen en is een verhoging van de rente van de ECB vóór 2023 weinig waarschijnlijk. De ECB kondigde eind maart het einde van het noodprogramma PEPP aan, met behoud echter van een zekere flexibiliteit, aan de hand van een uitbreiding van het programma voor de aankoop van activa (APP) vanaf het tweede kwartaal van 2022.
Op politiek vlak kunnen we stellen dat het eerste jaar van het presidentschap van Joe Biden niet van een leien dakje liep, met tal van vertragingen en herzieningen naar beneden van zijn verschillende beleggingsplannen, het risico op een begrotingsimpasse ('shutdown') in het tweede semester en tot slot de achteruitgang van zijn populariteit, een voorteken van moeilijke tussentijdse verkiezingen in het Congres eind 2022.
In Duitsland luidden de verkiezingen het einde van het Merkel-tijdperk in en kwam een alliantie van sociaaldemocraten, liberalen en groenen, met een meer uitgesproken pro-Europese koers, aan de macht. In Japan gaf eerste minister Suga de fakkel door aan Fumio Kishida en stelde daarmee de continuïteit van zijn beleid veilig.
China ontpopte zich nogmaals tot een buitenbeentje, eerst en vooral met zijn 'zero-COVID'-strategie, die de Chinese economie zeer duur is komen te staan. Bovendien was er in China een elektriciteitstekort, dat gelukkig maar van korte duur was dankzij een opdrijving van de koolstofproductie. Het systeemrisico van de financiering van de vastgoedsector, dat duidelijk naar voren kwam met het faillissementsrisico van de firma Evergrande, is daarentegen van langere duur gebleken. De Chinese overheid, die moet zorgen voor een evenwicht tussen het beheer van dit systeemrisico en de ondersteuning van de activiteit, koos uiteindelijk - te laat weliswaar - voor een versoepeling van het monetaire beleid (verlaging van de RRR-rente met 0,5% half december).
Op geopolitiek vlak hebben de betrekkingen tussen de Verenigde Staten in China weliswaar een andere vorm aangenomen, maar blijven ze gespannen, en blijft de uitdaging van het economische en politieke leiderschap overeind. De spanningen tussen Rusland en Oekraïne gingen van kwaad naar erger: het Russische leger trok samen langs de grens met Oekraïne, wat leidde tot waarschuwingen van Vladimir Poetin aan het adres van de regeringen van westerse landen en vice versa.
In 2021 tekenden de aandelenmarkten in de meeste gebieden zeer goede prestaties op, met een stijging van +24,2% voor de wereldwijde index in plaatselijke valuta, wat gelijk staat aan een stijging van +29,3% in de euromunt.
De aandelenmarkten tekenden in 2021 in de meeste gebieden zeer goede prestaties op, met de Verenigde Staten op kop.
Bij de ontwikkelde landen werden één van de beste prestaties opgetekend door de Verenigde Staten (+26,5%), gevolgd door Canada (+24,9%), Zwitserland (+23,0%), de eurozone (+22,1%) waar Italië (+23,8%) en Frankrijk (+28,6%) Duitsland (+13,3%) en Spanje (+9,1%) overklassen. Ook het Verenigd Koninkrijk (+19,6%) tekende een flinke stijging op, terwijl het Pacifische gebied buiten Japan (+12,6% in euro) en Japan (+13,4%) iets matiger presteerden en de opkomende landen teleurstelden (+4,9% in euro en -2,5% in US dollars) - MSCI-indexen, dividenden herbelegd in plaatselijke valuta.
In die periode werden de beste prestaties neergezet door de energiesector (+40,3%), de technologiesector (+29,8%), de financiële sector (+27,9%) en de vastgoedsector (+27,8%). Diensten aan plaatselijke overheden (+9,8%), basisconsumptie (+13%) en communicatiediensten (+14,6%) tekenden daarentegen de zwakste prestaties op (MSCI World in US dollar). Tot slot tekenden de kleine kapitalisaties prestaties op die iets zwakker zijn dan die van de grote kapitalisaties; zo gaat de MSCI Europe Small Caps in euro er met +23,8% op vooruit tegenover +25,1% voor de MSCI Europe-index.
In het eerste kwartaal van 2021 begon de langetermijnrente aan een opwaartse beweging. Ze evolueerde vervolgens volgens de inflatievoorspellingen en het beleid van de centrale banken, evenals de angsten betreffende de groei en de evolutie van de epidemie.
In de Verenigde Staten steeg de rente op 10 jaar met 60 basispunten (bps) tot 1,51%, na een hoogtepunt van 1,77% eind maart 2021. Dezelfde trend viel waar te nemen in de eurozone: in Duitsland klokte de rente op 10 jaar af op een stijging van 39 bps tot -0,18% na een hoogtepunt van -0,07%, en in Frankrijk stegen de renten op 10 jaar met 54 bps tot +0,20% na een hoogtepunt van +0,33%. Ook in de perifere landen zagen we dezelfde trend: +52 bps tot +0,57% voor Spanje en +63 bps tot +1,17% voor Italië. In het Verenigd Koninkrijk stegen de renten op 10 jaar met 77 bps tot +0,97%, terwijl ze in Japan bijna stabiel blijven op +0,07% eind december.
Op de markten van de privéobligaties zagen we een aanzienlijke verkrapping van de spreads in de categorie beleggingen en meer nog in de hoogrendementscategorie. De index Bloomberg Barclays Global Aggregate, die representatief is voor de wereldwijde obligatiemarkt voor de categorie beleggingen, ging er met -2,5% op achteruit (gedekte prestaties in euro). Tot slot tekenden de tegen de inflatie geïndexeerde obligaties veel betere prestaties op dan de obligaties op naam (+4,5% voor de index Bloomberg Global Inflation gedekt in euro).
Op de wisselmarkt steeg het merendeel van de valuta van de G10 in waarde ten opzichte van de euro, met uitzondering van de yen (-3,6%) en de Zweedse kroon. Zo tekende de pond sterling een vooruitgang van +6,4% op, de Zwitserse frank van +4,2% en de dollar van +7,4%.
Op de grondstoffenmarkt stegen de oliekoersen flink met +58,7% voor de WTI in dollar, net als de industriële metalen (koper +25,2%); de koers van goud per ounce daalde daarentegen met -3,6%. Over het algemeen steeg de index Bloomberg Commodities behalve Landbouw en veeteelt met +28,8% in US dollar.
Ook in 2022 zullen COVID-19 en de inflatie het voorpaginanieuws blijven halen. Dankzij het succesvolle onderzoek naar de ontwikkeling van vaccins mogen we al wat hoop koesteren, maar toch staan er nog heel wat onzekerheden te wachten.
Een aantal elementen die de inflatie naar omhoog hebben geduwd, zouden moeten vervagen, hetzij mechanisch, hetzij door de aanpassing van de economische spelers. Er moet evenwel toezicht worden gehouden op de arbeidsmarkt en de evolutie van de lonen. Tot slot verwijzen we naar de transitie die nodig is om klimaatverandering, een fundamenteel onderwerp op lange termijn, tot een minimum te beperken.
Deze content is niet beschikbaar omwille van uw huidige cookie instellingen. U kan deze hier aanpassen.
U kunt ervoor kiezen om jaarlijks maximaal 1.020 of 1.310 euro voor uw pensioen te sparen, met een verschillende fiscale aftrek. Wat moet u doen als u voor het hogere maximumbedrag opteert? En wat is voordeliger: jaarlijks 1.020 of 1.310 euro pensioensparen?
Na het uiterst turbulente 2022 werd 2023 aangekondigd als een terugkeer naar de normaliteit op de markten. Die belofte kwam tot dusver ook grotendeels uit. Aandelen kenden een uitstekende eerste jaarhelft, en ook de zwaar getroffen obligaties konden een stuk van de opgelopen verliezen recupereren.
Kiest u voor de zee of de bergen? En de opwarming van de aarde, bent u daarmee een beetje, erg veel of helemaal niet bezig? En in welk opzicht? Op het vlak van duurzaam beleggen wil uw bankagent graag uw voorkeuren kennen, zodat uw portefeuille zo goed mogelijk aansluit bij uw beleggersprofiel en bij de Europese regelgeving die sinds augustus 2022 van kracht is. Er bestaat hierover een brochure waarin alles in eenvoudige bewoordingen wordt uitgelegd.
De inflatie heeft nu in de grote economieën een duidelijke daling ingezet. Hoewel niet alle zorgen van de baan zijn, hebben beleggers het inflatieprobleem als ‘opgelost’ geklasseerd. Dat is wellicht te voortvarend op langere termijn, maar voor de komende maanden is die inschatting terecht. De energieprijzen dalen al sinds het begin van 2023, en zullen binnenkort gevolgd worden door de tweede belangrijkste oorzaak van inflatie tijdens het voorbije jaar: voedingsprijzen.
Ik zou wel willen, maar … ik heb daar geen tijd voor. Of Het interesseert me eigenlijk niet echt, het is te ingewikkeld, en dan begin ik er beter niet aan, toch? Het zijn een paar van de vaak gehoorde argumenten om niet te beleggen. Herkenbaar, niet? Achter al die redenen gaat een stilzwijgende, onuitgesproken veronderstelling schuil: succesvol beleggen is een kwestie van kunde, expertise, kennis. Maar is dat wel zo?